Γερακίτες Αγωνιστές της Επανάστασης του ‘21

Γερακίτες Αγωνιστές της Επανάστασης του ‘21

από ανέκδοτο κατάλογο του 1844

του Γρηγόρη Κόντου

[διασκευασμένο απόσπασμα άρθρου προς έκδοση από την Εταιρεία Πελοποννησιακών Σπουδών]

Ως γνωστόν, μετά τον πολύχρονο και επίπονο αγώνα της Εθνικής Ανεξαρτησίας των Ελλήνων (1821-1829) οι προσδοκίες των «ἀγωνισθέντων ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας τῆς πατρίδος» από την Αντιβασιλεία ήταν υψηλότατες, κυρίως μετά τη δολοφονία του Κυβερνήτη Καποδίστρια και την «έξωση» του «συγκεντρωτισμού» του. Ωστόσο, η Αντιβασιλεία του νεοσύστατου και ήδη υπερχρεωμένου κράτους βάσισε την επάνδρωση του στρατού κυρίως σε Βαυαρούς, αδυνατώντας να συντηρεί ταυτόχρονα τα άτακτα ελληνικά στρατεύματα, τα οποία και διέλυσε, προκαλώντας άμεσα τη δυσαρέσκεια των αγωνιστών.

Για να εκτονώσει τη συνεχώς αυξανόμενη δυσαρέσκεια του λαού, η Αντιβασιλεία, ένα χρόνο περίπου αργότερα αποφασίζει με διάταγμα να απονείμει σε όλους όσους πολέμησαν για την ελευθερία του Έθνους αριστεία και τα, αντίστοιχα, βέβαια προνόμια. Το μετάλλιο θα ήταν αργυρό για τους αξιωματικούς, χάλκινο για τους υπαξιωματικούς, σιδερένιο για τους στρατιώτες και θα κρεμόταν στο αριστερό μέρος του στήθους με κυανή ταινία. Οι υποψήφιοι αριστούχοι άρχισαν να συρρέουν κατά χιλιάδες.

Κατ’ ανάλογο τρόπο αντέδρασαν στο διάταγμα και οι δημότες του Δήμου Γερονθρών. Οι Γερακίτες Αριστούχοι υπήρξαν πολλοί, και για λόγους που σχετίζονται με τη δυσκολία μελέτης του αντίστοιχου Αρχείου των Αριστείων των ΓΑΚ, στο παρόν άρθρο θα αναφερθούν ενδεικτικά ορισμένα μόνο ονόματα (21) Γερακιτών Αριστούχων, όπως παρουσιάζονται σε έναν κατάλογο του 1844[1]. Εξ άλλου, κατά τα προηγούμενα και επόμενα έτη πιθανότατα δόθηκαν και άλλα Αριστεία σε Γερακίτες, όπως διαπιστώνεται από προγενέστερες αιτήσεις και άλλα έγγραφα που υπογράφουν Γερακίτες.

Ο κατάλογος του 1844:

1.      Αναγνώστης Μανώκας

2.      Γιαννάκης Κουρής

3.      Πάνος Μανώκας

4.      Νικόλαος Οικονόμου

5.      Μιχαήλ Μιτάκης (Μήτος)

6.      Γεώργιος Κωνστιάντος

7.      Πέτρος Μάδης

8.      Αθανάσιος Θεόδωρος

9.      Γεώργιος Μαστρομίχας

10.  Γεώργιος Ρέλας

11.  Αναγνώστης Μπάρλας

12.  Αθανάσιος Τζόργας

13.  Αθανάσιος Μήτρης

14.  Δημήτριος Γκίνης

15.  Γεωργάκης Μπάρλας

16.  Πάνος Κανέλης

17.  Ιωάννης Γερακιός

18.  Γεώργιος Καραμάνος

19.  Αθανάσιος Κωνστιάντος

20.  Νικόλαος Ρέλας

21.  Δημήτριος Ρέλας

Οι 21 αυτοί Γερακίτες πρέπει να γεννήθηκαν πριν τα 1805 και πιο συγκεκριμένα περίπου την περίοδο 1770-1805. Ανάμεσα στους παραπάνω ξεχωρίζουν και σημαίνουσες μορφές του τόπου κατά τα μέσα του 19^ου αιώνα. Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν ο Νικόλαος Οικονόμου που είχε διατελέσει Δήμαρχος Γερονθρών, οι δημαρχικοί πάρεδροι, Πάνος Κανέλλης και Γεώργιος Καραμάνος, πλήθος προσώπων που είχαν υπηρετήσει ως δημοτικοί σύμβουλοι, αλλά και άλλοι ισχυροί άνδρες του Γερακίου, όπως ο Πάνος Μανώκας, που εμφανίζονται και σε πλήθος άλλων εγγράφων σχετικών με την Επανάσταση.

Δυστυχώς, δε μπορούμε να γνωρίζουμε ούτε σε ποιες μάχες έλαβαν μέρος οι παραπάνω, καθώς είναι δύσκολη η αναζήτηση των αιτήσεών τους για τη χορήγηση αριστείων, αλλά ούτε και περισσότερες πληροφορίες για τις οικογένειές τους. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το σίγουρο είναι ότι οι Γερακίτες που συμμετείχαν στον πολύχρονο και αμφίρροπο Αγώνα για την Ανεξαρτησία υπήρξαν πολλοί, και ότι οι οικογένειές τους συνεχίζουν να κατοικούν στον τόπο τον οποίο εκείνοι ηρωικά υπερασπίστηκαν!

               

---

[1] Γ.Α.Κ., Αριστεία, Φ. 257, έγγρ. 023 και Φ. 273, έγγρ. 005, 009, 010, 011.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα το Γεράκι ( Απρίλιος 2016)